De rol van de nagelstylisten tijdens behandelingen tegen kanker is onderkend! Nagelafwijkingen komen vaak voor bij mensen die behandeld worden of zijn tegen kanker met de traditionele chemokuren of met de nieuwere therapieën zoals doelgerichte en immunotherapie.
Meestal zijn nagelafwijkingen bij behandelingen tegen kanker onschuldig, maar soms zijn ze zo pijnlijk dat mensen niet meer voor zichzelf kunnen zorgen. Dan wordt de kuur (tijdelijk) gestopt. Nagelstylisten mogen tijdens deze behandelingen hun klanten niet behandelen. Toch kunnen zijn een grote rol spelen bij de adviezen. De meeste patiënten die behandeld worden zijn niet optimaal geïnformeerd. Ze weten niet goed hoe ze de nagelafwijkingen kunnen voorkomen en wanneer ze het behandelteam moeten waarschuwen.
De rol van nagelstylisten tijdens de behandeling tegen kanker
Het is belangrijk om de klanten voor te lichten over preventieve maatregelen en om ze te adviseren om op tijd het oncologisch behandelteam te waarschuwen eenmaal er klachten ontstaan. Als de nagelafwijkingen eenmaal aanwezig zijn, dan zijn ze in een vroeg stadium vaak eenvoudig te behandelen. Dit kan in veel gevallen voorkomen dat de behandelingen tegen kanker onderbroken of gestaakt moeten worden. Om hun rol in het behandeltraject op te kunnen pakken is het belangrijk dat nagelstylisten voldoende kennis hebben.
Nagelverandering door medicijnen
Een overzicht van de nagelafwijkingen en de medicijnen die deze veroorzaken zie je in figuur 1 en 2.
Cursus oncologische hand- en voetzorg
Voor in de praktijk kunnen nagelstylisten posters en informatie folders downloaden.
Chemokuren
Chemokuren kunnen broze nagels veroorzaken De nagels worden dun en kwetsbaar. Ze kunnen groeven en ribbels vertonen. Deze kwetsbaarheid kan ook leiden tot lepeltjesnagels (koilonychia) of afschilfering van de nagelplaat (onychoschizia) (figuur 3).
Er kunnen kleurveranderingen ontstaan, zowel bruin-zwarte verkleuringen (melanonychia) als witte verkleuringen (leuconychia) (figuur 4).
Onycholysis is het gedeeltelijk of volledig loslaten van de nagelplaat van het nagelbed door toxische effecten op het nagelbed (figuur 5).
Cursus oncologische hand- en voetzorg
Door de loslating van de nagel kan er een infectie ontstaan. Nagelinfecties verdwijnen meestal niet tenzij ze worden behandeld. De klachten kunnen bestaan uit:
- Pijn in rust of bij het vasthouden van voorwerpen
- Groene of gele verkleuring onder de nagels
- Bolling van het nagelbed
- Sijpelen van stinkende vloeistof van onder de nagels
- Roodheid, zwelling of ‘puscollecties’ rond de nagel
Doelgerichte therapie kan leiden tot een ontstoken en rode huid van de nagelwallen rond de nagels (paronychia) (figuur 6). Het is belangrijk dit in een vroeg stadium te behandelen, zodat voorkomen wordt dat door de ernst van de klachten de behandeling gestopt moet worden.
Preventieve maatregelen tijdens de behandelingen tegen kanker
Er zijn een aantal preventieve maatregelen om nagelafwijkingen te voorkomen. Dit is met name van toepassing als patiënten chemotherapie krijgen die de nagels aan kan tasten.
1. Houd de nagels kort en recht.
- Korte nagels breken minder snel en blijven minder snel ergens achter haken.
2. Bescherm de nagels tegen beschadigingen.
- Vermijd druk op de nagelbedden.
- Bescherm de handen door werkhandschoenen te dragen.
- Vermijd werkzaamheden waarbij de handen zware inspanning moeten leveren, zoals schoonmaken, klussen of hobby’s waarbij de nagels kunnen beschadigd worden.
- Vermijd nagelbijten en pulken aan of met de nagels.
- Nagelriemen beschermen de matrix van de nagels tegen schadelijke bacteriën, beschadig deze niet door er aan te bijten of ze af te knippen en regelmatig terug te duwen.
3. Vermijd veelvuldig contact met vocht/water om uitdroging te voorkomen.
- Bescherm de handen wanneer je ze nat maakt met werkhandschoenen zoals vinylhandschoenen. Voor nog meer bescherming, koop vinylhandschoenen een maat groter en draag witte katoenen handschoenen eronder, om zweet te absorberen en de nagels en vingertoppen te beschermen.
- Droog de vingers goed af na het afwassen, het zwemmen of het nemen van een bad/douche om schimmelinfecties te voorkomen.
4. Vermijd het polijsten van nagelplaten.
- Polijsten van de nagelplaat verdunt de broze nagelplaat, waardoor er nog sneller beschadigingen en infecties kunnen ontstaan
5. Houd nagelriemen gezond.
- Wrijf dagelijks meermaals een klein beetje vaseline, crème of nagelriemolie in de nagelriemen en de huid rond de nagels.
6. Gebruik indien mogelijk geen nagellak.
- Gebruik alleen als het nodig is nagelverharders die hydroxypropyl-chitosan of poly-urea-urethaan bevatten. Als nagellak toch wenselijk is dan alleen met niet-toxische labels zoals ‘3-vrij’, ‘10-vrij’ of ‘13-vrij’ en op waterbasis op nagels.
7. Vermijd nagellak verwijderaars met toxische ingrediënten.
- Gebruik geen aceton en ethylacetaat
8. Vermijd hete hand- en voetbaden.
9. Vermijd zonexpositie en gebruik regelmatig een zonnebrandcrème op de handen, de nagels en de nagelwallen.
10. Vermijd artificiële nagels (kunstnagels) en gel-nagellak tijdens chemotherapie.
- Onder de wraps en de artificiële nagels kunnen bacteriën groeien en kan een infectie ontstaan.
- Acrylaten hebben de neiging om natuurlijke nagels te verzwakken en ze broos te maken.
- Ultraviolet licht, dat nodig is om de kunstnagels uit te harden, kan reageren op de chemotherapie en lichtgevoeligheid veroorzaken.
11. Bescherm blootliggend nagelbed.
- De blootliggende huid van het nagelbed van een gescheurde nagel kun je bedekken met Micropore medische tape in de vorm van het ontbrekende deel van de nagel.
Een overzicht vind je in figuur 7.
Wil je meer weten over nagelafwijkingen bij behandelingen tegen kanker? Klik dan hier.
Je kunt je gratis inschrijven voor de e-learning oncologische hand- en voetzorg, klik hier.
